Hołd dla Żołnierzy Powstania Styczniowego

Senat RP postanowił rok 2013 ustanowić Rokiem Powstania Styczniowego. Z tej okazji przedstawiciele Starostwa Powiatowego i samorządu Gminy Żarki złożyli wiązanki kwiatów i oddali hołd powstańcom z 1863 roku.

Powstanie Styczniowe jest w świadomości polskiej mniej znane i rzadziej wspominane, aniżeli wcześniejsze i późniejsze zrywy powstańcze Polaków. A przecież powstanie to było ogromnie ważne dla pokolenia drugiej połowy XIX wieku. Wielu Polaków, którzy później zapisali się złotymi zgłoskami w dziele odzyskania niepodległości i odbudowy państwowości polskiej czerpało z tradycji powstańczej.

Zmagania toczyły się również na terenie Powiatu Myszkowskiego, m.in. potyczka z Rosjanami w Mrzygłodzie, gdzie stoi dziś pomnik upamiętniający bój i pomoc mieszkańców Mrzygłodu, a także walki w Gminie Żarki, dokąd z okazji rocznicy wybuchu powstania przyjechali starosta Wojciech Picheta i przewodniczący Rady Powiatu Myszkowskiego Marian Szczerbak. Wspólnie z burmistrzem Żarek Klemensem Podlejskim oraz przewodniczącym Rady Miejskiej Andrzejem Jakóbczakiem złożyli kwiaty i zapalili znicze na dwóch mogiłach powstańczych. Towarzyszyli im radni miejscy: Stanisława Nowak, Tatiana Ośmiałowska, Wilhelm Patoń i Alojzy Zieliński. W uroczystości wzięli udział uczniowie ze wszystkich szkól z Gminy Żarki. Delegacje przybyły ze szkół podstawowych z Jaworznika, Przybynowa, Zawady oraz Żarek. Najliczniejsza grupa reprezentowała Gminne Gimnazjum. Byli również obecni uczniowie Zespołu Szkół w Żarkach im. Tadeusza Kościuszki oraz Zespołu Szkół Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Żarkach. Był również obecny Roman Hamerla z Obywatelskiego Komitetu pamięci Narodowej w Żarkach.

Żarki wsparły powstańców, co dla miasta skończyło się bardzo źle, gdyż w 1870 roku zostało ono pozbawione praw miejskich.

Delegacje oddały hołd powstańcowi styczniowemu Gustawowi Lubiczowi Szydłowskiegmu, który zmarł w 1915 roku. Ponadto wiązanki kwiatów złożono na płycie mogiły powstańczej, w której spoczywa Rudolf Stanisław Franaszek i dziewięciu innych powstańców. Zginęli oni w czasie walki 24 kwietnia 1863 roku.

Polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu rozpoczęło się od Manifestu wydanego w Warszawie 22 stycznia. W okolicach Żarek kilkakrotnie dochodziło do potyczek wojsk rosyjskich z powstańcami. 24 kwietnia 1863 r. pod Jaworznikiem oddział Mossakowskiego maszerujący od Krakowa w rejon Częstochowy celem połączenia się z oddziałem Oksińskiego, został zaatakowany przez 3 rosyjskie kompanie pod dowództwem płk Alenicza; w bitwie zginęło 43 powstańców, Rosjanie stracili ok. 40-60 żołnierzy (wg rosyjskich raportów tylko jednego). Była to jedna z najkrwawszych bitew powstania, w której poległ między innymi Rudolf Stanisław Franaszek, syn fabrykanta z Warszawy. To właśnie on i 9 innych bezimiennych powstańców spoczywa w zbiorowej mogile na żareckim cmentarzu. Pomnik powstał w okresie zaborów z inicjatyw mieszkańców Żarek, Dzisiaj patronat nad mogiłą sprawuje samorząd szkolny uczniów z Zespołu Szkół Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Żarkach.


Na cmentarzu parafialnym w Żarkach znajduje się również mogiła Gustawa Lubicza Szydłowskiego, miejscowego aptekarza i weterana powstania styczniowego zmarłego 25 października 1915 roku. Gustaw Lubicz Szydłowski pochodził z okolic Włocławka, po powstaniu już tam nie wrócił, znalazł pracę w aptece w Żarkach, ożenił się z córką aptekarza i z Żarkami związał zawodowe i rodzinne życie. Warto dodać, iż w kruchcie kościoła parafialnego znajduje się tablica upamiętniająca osobę Gustawa Lubicza Szydłowskiego.

Okolice Żarek były areną dla jeszcze jednej potyczki. W dniu 12 lipca 1863 roku rozegrała się krwawa bitwa z Moskalami. Jej miejsce nie jest znane. Wiadomo, iż starcie miało miejsce w okolicach miasteczka i trwało od 4 do 10 rano. Pobici Rosjanie wycofali się w stronę Częstochowy.

Informacje historyczne ze strony http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=w28



Złożenie wiązanek kwiatów upamiętniających powstańców styczniowych; kwiaty składają Starosta Wojciech Picheta, Burmistrz Żarek Klemens Podlejski, Przewodniczący Rady Powiatu Marian Szczerbak, Przewodniczący Rady w Żarkach Andrzej Jakóbczak

Na skróty